Wybór okularów dla pierwszoklasisty wymaga dopasowania lekkich, trwałych oprawek i bezpiecznych soczewek poliwęglanowych z antyrefleksem, po wcześniejszym badaniu wzroku u specjalisty.
Rozpoczęcie nauki w szkole to przełomowy moment w życiu dziecka, ale również czas wzmożonej kontroli jego zdrowia. Prawidłowe widzenie jest fundamentem efektywnej nauki i dobrego samopoczucia. Dlatego tak ważna jest ocena, czy wzrok dziecka przed pójściem do szkoły nie wymaga korekcji. Ten poradnik pomoże rodzicom zrozumieć, kiedy i jakie okulary wybrać, aby zapewnić swojemu pierwszoklasiście najlepszy start.
Decyzja o konieczności noszenia okularów przez dziecko nigdy nie powinna być podejmowana na podstawie domysłów. Kluczowe jest profesjonalne badanie wzroku przeprowadzone przez okulistę lub optometrystę. Istnieją jednak pewne sygnały, które mogą zaniepokoić rodzica i skłonić do wizyty w gabinecie. Obserwacja zachowania dziecka podczas zabawy, rysowania czy oglądania bajek może dostarczyć cennych wskazówek na temat potencjalnych problemów z widzeniem.
Do najczęstszych objawów, które powinny zaalarmować, należą: częste mrużenie lub tarcie oczu, przechylanie głowy w jedną stronę podczas patrzenia na coś, siadanie bardzo blisko telewizora lub trzymanie książki tuż przed twarzą. Dziecko może również skarżyć się na bóle głowy, szczególnie po wysiłku wzrokowym, unikać czytania lub rysowania, a także mieć problemy z koncentracją. Każdy z tych symptomów jest wystarczającym powodem, aby umówić się na specjalistyczną kontrolę wzroku, która ostatecznie potwierdzi lub wykluczy potrzebę korekcji okularowej.
Wady refrakcji, czyli nieprawidłowości w załamywaniu światła przez układ optyczny oka, to najczęstsza przyczyna problemów ze wzrokiem u dzieci. Wczesne wykrycie i skorygowanie wady ma kluczowe znaczenie nie tylko dla komfortu widzenia, ale także dla zapobiegania rozwojowi niedowidzenia (tzw. leniwego oka). Diagnoza w gabinecie specjalisty pozwala precyzyjnie określić rodzaj i wielkość wady, co jest podstawą do wystawienia recepty na okulary.
U dzieci rozpoczynających naukę najczęściej diagnozuje się trzy podstawowe wady wzroku. Krótkowzroczność (miopia) objawia się niewyraźnym widzeniem obiektów znajdujących się w oddali, podczas gdy widzenie z bliska pozostaje prawidłowe. Dziecko z tą wadą może mieć problem z odczytaniem napisów na tablicy. Nadwzroczność (hyperopia) to sytuacja odwrotna – problemem jest ostre widzenie z bliska, co powoduje zmęczenie oczu i bóle głowy podczas odrabiania lekcji. Często pozostaje ona długo niewykryta, ponieważ oko dziecka potrafi ją kompensować poprzez akomodację. Trzecią powszechną wadą jest astygmatyzm, który powoduje zniekształcone i nieostre widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka, wynikające z nieregularnego kształtu rogówki.
Wybór oprawek to etap, który często budzi najwięcej emocji, zarówno u dziecka, jak i rodzica. Kluczowe jest znalezienie kompromisu między estetyką, którą akceptuje mały użytkownik, a funkcjonalnością i bezpieczeństwem, na których zależy opiekunom. Zastanawiając się, jakie okulary dla pierwszoklasisty będą najlepsze, należy pamiętać, że muszą one wytrzymać intensywne użytkowanie na placu zabaw, podczas lekcji i w domu. Dlatego priorytetem powinny być materiał, dopasowanie i wygoda.
Oprawki dla dzieci powinny być wykonane z lekkich, elastycznych i hipoalergicznych materiałów, takich jak Grilamid TR-90, silikon czy Ultem. Są one odporne na złamania i wygięcia. Niezwykle ważne jest idealne dopasowanie – okulary nie mogą zsuwać się z nosa ani uciskać za uszami. Mostek oprawki powinien dobrze przylegać do nosa dziecka na całej swojej powierzchni. Zauszniki muszą mieć odpowiednią długość, a w przypadku bardzo aktywnych dzieci warto rozważyć modele z elastyczną taśmą lub specjalnie zagiętymi końcówkami. Istotne jest też, aby oprawki były na tyle duże, by zapewniały szerokie pole widzenia, ale nie wystawały poza linię brwi. Warto pozwolić dziecku na wybór koloru – to znacznie zwiększy szansę, że polubi ono swoje nowe okulary i będzie je chętnie nosić.
O ile oprawki odpowiadają za komfort i wygląd, o tyle soczewki są sercem okularów, odpowiedzialnym za prawidłową korekcję wzroku. W przypadku dzieci absolutnym priorytetem jest bezpieczeństwo. Dlatego standardem są soczewki wykonane z materiałów o podwyższonej odporności na uderzenia. Wybór odpowiednich powłok uszlachetniających dodatkowo podnosi jakość i komfort widzenia, co jest niezwykle ważne w szkolnej ławce i podczas codziennych aktywności.
Najbezpieczniejszym i najczęściej rekomendowanym materiałem na soczewki dla dzieci jest poliwęglan lub Trivex. Są one niezwykle odporne na pęknięcia i rozbicie, co chroni oczy przed urazami. Każdą soczewkę warto wyposażyć w powłokę antyrefleksyjną, która eliminuje odbicia światła, poprawiając kontrast i przejrzystość widzenia. Jest to szczególnie ważne podczas pracy przy sztucznym oświetleniu w klasie. Niezbędna jest również powłoka utwardzająca, zwiększająca odporność na zarysowania, o które nietrudno podczas dziecięcych zabaw. Coraz częściej rodzice decydują się także na filtr światła niebieskiego, który może chronić oczy dziecka podczas korzystania z urządzeń cyfrowych, takich jak tablety czy komputery.
Zakup okularów to spory wydatek, dlatego warto od samego początku uczyć dziecko prawidłowych nawyków związanych z ich pielęgnacją. Regularne czyszczenie i właściwe przechowywanie nie tylko zapewnią lepszą jakość widzenia, ale także znacznie przedłużą żywotność zarówno soczewek, jak i oprawek. Dobre nawyki wypracowane w dzieciństwie zaprocentują na całe życie. Prawidłowo zadbane okulary dla dziecka do szkoły to gwarancja komfortu przez cały dzień nauki.
Tak, dzieciom i młodzieży do 18. roku życia przysługuje refundacja z Narodowego Funduszu Zdrowia na zakup okularów korekcyjnych. Aby ją uzyskać, należy posiadać receptę wystawioną przez lekarza okulistę, który ma umowę z NFZ. Kwota dofinansowania jest jednak niewielka i zazwyczaj pokrywa tylko niewielką część całkowitego kosztu okularów.
Kluczowe jest pozytywne nastawienie i cierpliwość. Należy pozwolić dziecku aktywnie uczestniczyć w wyborze oprawek. Warto tłumaczyć, że dzięki okularom będzie lepiej widzieć na tablicy i podczas zabawy. Pomocne może być również znalezienie pozytywnych wzorców – postaci z bajek, sportowców czy członków rodziny, którzy również noszą okulary.
Profilaktyczne badania kontrolne wzroku u dzieci w wieku szkolnym powinny odbywać się co najmniej raz w roku. W przypadku zdiagnozowanej wady wzroku lub zaleceń lekarza, wizyty mogą być częstsze, np. co 6 miesięcy, aby monitorować ewentualne zmiany.
Nie są one bezwzględnie konieczne, ale zalecane, jeśli dziecko spędza dużo czasu przed ekranami (komputer, tablet, smartfon). Powłoka z filtrem światła niebieskiego może pomóc zredukować zmęczenie oczu i potencjalnie chronić je przed negatywnymi skutkami długotrwałej ekspozycji na to światło.
Dla małych, aktywnych dzieci zazwyczaj lepszym i bezpieczniejszym wyborem są oprawki wykonane z wysokiej jakości elastycznego tworzywa. Są one lżejsze, bardziej wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne i nie posiadają małych, ruchomych elementów (np. nosków), które mogłyby ulec awarii lub stanowić ryzyko.
tel.: 500490079
optyk@optykpolito.pl
OPTYKPOLITO Rafał Polito
ul. Poznańska 34/2
87-100 Toruń, Podgórz